Belegt u ook in cryptomunten? De opbrengsten zijn erg wisselend. Maar wat vindt de fiscus ervan als er dan effectief winst wordt gemaakt?
De ‘echte’ wereld
Als u regelmatig een extra centje verdient met beleggen, loopt u de kans dat de
fiscus bij u aanklopt voor een bijdrage. Winsten behaald uit speculatie zijn
immers belastbaar als divers inkomen, aan een tarief van 33%.
Gaat u nog een stapje verder en belegt u om meerwaarden te realiseren, dan loopt
u zelfs de kans dat de fiscus die winst beschouwt als beroepsinkomsten en dat u
er dus een progressief tarief op betaalt.
Alleen als de beleggingswinst sporadisch is, eenmalig, zonder leningen, bent u
geen belasting verschuldigd.
De cryptowereld
Als u zich met overgave in de beleggingswereld stort, leningen aangaat,
misschien zelfs software schrijft om te minen (d.i. om transacties te
controleren), dan is de kans reëel dat de fiscus het geheel van uw acties als
een beroepsactiviteit kwalificeert en dat uw opbrengsten worden belast tegen de
gewone progressieve tarieven. Maar de meeste hobbybeleggers gaan niet zo ver en
beleggen eerder wat ze kunnen missen of beleggen de opbrengst van vorige
transacties. In dat geval zal er eerder sprake zijn van een divers inkomen.
Noteer trouwens dat verliezen niet aftrekbaar zijn: als u bij de ene transactie
een winst boekt en bij de andere een verlies, dan compenseren die elkaar niet.
Het is maar als het gaat om een eenmalige transactie of om een transactie zonder
de inzet van enig middel dat de fiscus u de gerealiseerde winsten laat
behouden. De grenzen tussen deze kwalificaties zijn vaag. Dat is al het geval
als het gaat om aandelen, maar dat is het des te meer als het gaat om
cryptomunten. Enkele voorbeelden kunnen wat verheldering bieden.
Software
Eén van de eerste fiscale rulings over cryptomunten dateert van 2017 en betrof
een student die een software ontwikkeld had voor de aan- en verkoop van
cryptomunten. Omdat het een student betrof, was de fiscale Rulingcommissie van oordeel
dat er geen sprake kon zijn van een beroepsinkomen. Maar omdat er software bij
betrokken was en er dus een zweem van ‘georganiseerd beleggen’ was, werd er
geoordeeld dat eventuele meerwaarden als diverse inkomsten gekwalificeerd
moesten worden.
Een IT-manager had in dat opzicht minder geluk: hij ontwikkelde een programma
waarmee hij cryptocoins kon minen. Zijn pc moest permanent draaien om de nodige
berekeningen te kunnen doen. Volgens de Rulingcommissie was daar sprake van een
beroepsactiviteit omdat de betrokken persoon een IT-achtergrond had
(opleiding/beroep), zijn hardware permanent draaide én er een hoge frequentie
aan transacties was (de IT-manager verkocht maandelijks de verworven
cryptomunten).
Een andere persoon ontwikkelde software in bijberoep. Hij had jaren geleden wat
cryptomunten gekocht en had voor zichzelf een simpel programmaatje ontwikkeld
waarmee hij automatisch transacties kon laten uitvoeren. Omdat de betrokken
persoon met zijn hoofdberoep niet in de beleggings- of IT-sector zat, het om een
heel eenvoudige software ging en het ook om zeer beperkte bedragen ging, waren
de winsten hier geen beroepsinkomsten, maar werden ze wel gekwalificeerd als
diverse inkomsten.
Bedragen
Veel hangt ook af van de bedragen die ingezet worden. Wanneer meerdere
tienduizenden euro’s worden ingezet zal de fiscus (of de Rulingcommissie) al
sneller oordelen dat er minstens sprake is van een divers inkomen. Zeker als er
daarvoor geld wordt geleend.
Een andere trigger is de omvang van het vrij beschikbaar vermogen. Als de
belegging meer bedraagt dan 25% van het beschikbaar vermogen, dan oordeelt de
Rulingcommissie in principe dat er sprake is van een divers inkomen.
Andere criteria
De Rulingcommissie publiceerde intussen een lijst met 17 criteria die ze zelf
ook gebruikt wanneer ze moet oordelen of een meerwaarde al dan niet als een
divers inkomen moet worden beschouwd. Die lijst werd begin 2022 vernieuwd en is
voor de potentiële belegger een leidraad om te zien hoever hij kan gaan.
Buiten de eerder vermelde aspecten – bent u ook professioneel bezig met dit
soort van activiteiten en de grootte van de investering – spelen ook nog
mee:
de oorsprong van de cryptomunten: Werden de cryptomunten geschonken of geërfd?
Dan is er zelden of nooit sprake van een speculatief inzicht en worden de
winsten niet belast. Leende u om de belegging te doen? Dan is er in de praktijk
wél sprake van een speculatief inzicht en zal de fiscus de opbrengst altijd als
een divers inkomen belasten.
beleggingsstrategie: Hoeveel transacties vinden er plaats? Is er een
beleggingsstrategie? Wordt er software ingezet? … Naarmate er meer sprake is van
het doordacht verhandelen van cryptomunten – eventueel in combinatie met andere
beleggingen – is de kans groter dat de winsten belastbaar worden als een divers
inkomen of zelfs als een beroepsinkomen.
duur: Hoelang doet u dit al?
ondersteuning: Laat u zich begeleiden door professionelen uit de sector?
Vennootschappen
Voor vennootschappen die zich met crypto currencies bezighouden, is alles wat
eenvoudiger: alle inkomsten die een vennootschap verwerft, zijn sowieso
beroepsmatig.
Eventuele problemen situeren zich daar eerder bij de aftrekbaarheid van de
beroepskosten, want in tegenstelling tot de inkomsten, zijn de uitgaven van een
vennootschap niet per definitie beroepsmatig. De uitgaven moeten gedaan zijn om
inkomsten te verwerven of te behouden. Bovendien wordt algemeen aanvaard dat de
kosten ook moeten kaderen in het maatschappelijk doel van de onderneming. Hoewel
de rechtspraak daar de laatste jaren minder de nadruk op legt, verdient het toch
aanbeveling om eens te kijken in welke mate de statuten van uw vennootschap u
toelaten om al dan niet speculatief in te zetten op beleggingen.
Verlies
Een kwalificatie als ‘divers inkomen’ heeft het voordeel dat de opbrengsten van
de cryptobeleggingen niet bij het beroepsinkomen worden gevoegd, maar apart
belast worden aan 33%. De kosten die u maakte, zijn aftrekbaar.
De verliezen zijn in principe niet aftrekbaar. Er heeft geen ‘consolidatie’
plaats van de verschillende soorten diverse inkomsten die u ontvangt. Het kan
soms zelfs gunstiger zijn om een kwalificatie als beroepsinkomen te krijgen,
want dan kan u de verliezen op uw beleggingen niet alleen aftrekken van uw
beleggingswinsten, maar ook van uw andere inkomsten.
Spring daar echter niet te lichtzinnig mee om: de fiscus zal ook wel beseffen
waarom u plots beweert beroepsmatig aan beleggingen te doen. Bovendien kan de
fiscus dan in de toekomst – wanneer u wel weer winst maakt – die winst als een
beroepsinkomen bestempelen. Erger nog, de fiscus kan ook naar het verleden
kijken en u de rekening presenteren voor de ‘beroepsmatige’ winsten die u al
eerder opgestreken hebt…